Gospodarka Komunalna w Lesku

Chcąc mówić o gospodarce komunalnej w jakimkolwiek zakątku Polski należy przytoczyć definicje i zasady określone w ustawie o gospodarce komunalnej.
Zasady i formy gospodarki komunalnej jednostek samorządu terytorialnego określa ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz.U. z 1997 r., Nr 9, poz. 43). Przedmiotowa ustawa nie zawiera legalnej definicji "gospodarki komunalnej", ale poprzez pryzmat zadań o charakterze użyteczności publicznej, wskazuje co gospodarka komunalna obejmuje i co jest jej celem.

Wedle art. 1 ust. 2 gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.

Definicję zadań użyteczności publicznej, zawiera także ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj.: Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.). W myśl tej ustawy zadaniami użyteczności publicznej są "zadania własne gminy, określone w art. 7 ust. 1, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych".
Do podstawowych potrzeb zbiorowych ludności należy zaliczyć :

1. Zaopatrzenie w wodę
2. Odbiór ścieków
3. Gospodarkę zasobami mieszkaniowymi
4. Gospodarkę odpadami
5. Usługi związane z pochówkiem

Obowiązujące przepisy prawne, przewidują dwa sposoby realizacji zadań własnych gminy (zadań o znamionach użyteczności publicznej), a mianowicie: bezpośrednie - poprzez wykorzystanie (zaangażowanie) własnych struktur gminy pośrednie - poprzez zawieranie umów z kontrahentami usytuowanymi na zewnątrz danej jednostki samorządowej (gminy), która tym samym godzi się na partycypowanie tych podmiotów w realizacji zadań publicznych.
Mówiąc o gospodarce komunalnej naszej Gminy należy zauważyć, że na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat zmieniające się władze Gminy mają coraz to inne pomysły na gospodarkę komunalną. Jedni angażowali własne struktury, a z kolei inni zawierali umowy z kontrahentami zewnętrznymi. Nie ma od lat ciągłości i jednomyślności w tym temacie. Każdy ma coraz nowsze pomysły co skutkuje tym, że w Lesku od kilku lat nie ma prawdziwego przedsiębiorstwa komunalnego. Od czasu, gdy upada „Leskom”, a jego majątek zostaje rozdrapany /często sprzedany za psie pieniądze osobom lub przedsiębiorstwom prywatnym/ Leska „komunalka” to kilku pracowników wyposażonych w miotły i wiaderka pracujących w urągających przyzwoitości warunkach. Włodarze niby o tym wiedzą, ale każdy udaje, że wszystko w jak najlepszym porządku, a dla naszych Władz najważniejsze żeby kwiatki zasadzić, pozamiatać i wszystko cacy, aby do następnych wyborów.

Podejmowanie rozwiązania ogromnych problemów związanych z gospodarką komunalną to temat trudny i zbyt niebezpieczny, aby się nim zajmować przed wyborami, bo można rozdrażnić wyborców, którzy jak zrozumieją to na pewno zagłosują za tymi co od problemów ciężkich nie uciekają i mają program, aby sytuację uzdrowić i wprowadzić na normalne tory.
Wyborcy należy jasno powiedzieć co ile kosztuje, kto za co ma płacić, do kogo należą takie a takie obowiązki. Wyborca to człowiek mądry i nie da się kolejny raz nabrać na kłamstwa i intrygi.
W tym miejscu należy wyjaśnić dlaczego jest tak ogromna różnica pomiędzy wytworzoną wodą przez nasze ujęcia wody a tą sprzedaną mieszkańcom. Jak długo społeczeństwo ma ponosić koszty za opornych, którzy do dzisiaj nie posiadają liczników wody /a to przykład z góry, ryba psuje się od głowy /. Opomiarowanie zużycia wody to przecież normalne, każdy ma płacić za wodę zużytą, tak jak za prąd, gaz, ziemniaki, szynkę itp.

Dopóty, dopóki tak się nie stanie nikt nigdy nie jest w stanie dowiedzieć się ile wody wycieka przez dziurawe nitki wodociągu, które czas najwyższy wymienić i nie obciążać kosztami strat wody mieszkańców. Za wodę zużytą rzeczywiście i wylaną niepotrzebnie płaci mieszkaniec co najmniej podwójnie, bo za ścieki płaci się również.
Ubytki wody przez kanalizację dochodzą do oczyszczalni, a tu zrzucona woda jest opomiarowana /niepotrzebnie wypłukuje złoża biologiczne/ i dodatkowo należy zapłacić do Urzędu Marszałkowskiego za pobór i zrzut do zlewni Sanu. Kto płaci ? ano mieszkaniec w stawce m3 wody. Zamiast sytuację radykalnie naprawić Rada Gminy podejmuje decyzję o dopłacie do zużytej przez mieszkańców wody, bo budżet Gminy taki ogromny i należy rozdawać.

Ścieki – to kolejny temat tabu dla miłościwie, jaśnie panujących. Od kilku już lat włodarze prowadzą inwestycje związane z wykonaniem kanalizacji zarówno w samym Lesku jak i poszczególnych sołectwach Gminy. Inwestycja pożera ogromne środki, ale co z tego skoro nikt nad tym nie panuje /brak kompetentnych ludzi w Urzędzie Gminy/, ścieki wpływają do kanalizacji deszczowej, a deszczówka do kanalizacji sanitarnej, San nadal jest zalewany fekaliami, oczyszczalnia ścieków wodami opadowymi, jest pełna dowolność, mieszkańcy płacą kary za zrzut ścieków do Sanu, koszty oczyszczalni rosną bo przepompowuje się wodę deszczową. Kto, w jakim celu i za jakie pieniądze zafundował te nieszczęsne przepompownie ścieków? Przecież te energochłonne rozwiązania i technologie od dawna leżą w lamusie. Ktoś się pozbył za duże pieniądze strupa, a Lesko ma nie lada kłopot. Pracownicy Leskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego mitrężą non stop czas przy awariach tych wynalazków, koszty eksploatacji rosną, zwariować idzie. Prosimy ludzi odpowiedzialnych za ten stan jak to było możliwe, że ścieki przy kanalizacji ogólnospławnej płynęły do Sanu grawitacyjnie, a teraz do oczyszczalni są przepompowywane przez 5 przepompowni. Fajnie jest, pełen sztab Urzędników Gminy puchnie z dumy, władze odbierają pochwały, zaszczyty i tytuły, w prasie głośno, miłościwie Panująca pozuje do fotografii, wybory wygrają w cuglach. Ktoś, kiedyś może sprawdzi jak wydane zostały fundusze unijne.
Inżynierowie kontraktów, projektanci czy Wam nie wstyd, pracujecie za takie potężne pieniądze.

Gospodarka zasobami mieszkaniowymi
Było głośno przed wyborami o rewitalizacji wielu budynków znajdujących się w zasobach Gminy, a tu co, nikt nawet palcem nie kiwnął w tym temacie. Jest taki budynek w Lesku, przed którym proponuję zorganizować wiec z okazji sukcesu w przyszłych wyborach. Władcy wiedzą, wielu z mieszkańców Leska również już się domyśla. Trzeba być bardzo odważnym, aby kwaterować tam kolejnych nowych lokatorów zamiast szybko przeprowadzić tych ludzi do mieszkań bezpiecznych, nie o wysokim standardzie tylko bezpiecznych. Czekamy na kolejną tragedię? Tych nieszczęść spowodowanych ludzką głupotą i niefrasobliwością może dość.
Ten jeden budynek nie jest odosobniony, jest ich więcej. To prawda, że wszystko wymaga ogromnych środków, ale wydano je na projekt utopijnego raju w Lesku /ok. miliona PLN/ , papiery będą zalegać na półkach następnych kilka kadencji, aż w końcu ktoś je spali i po kłopocie. Wy Leszczanie mieszkajcie sobie nadal w norkach i nie używajcie fajerwerków w okresie noworocznym to może jeszcze doczekacie lepszych czasów.

Gospodarka odpadami
Znakomita większość przepisów dotyczących gospodarki komunalnej w tym także o gospodarce odpadami zawarta jest w ustawie z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Należy ją tylko uważnie poczytać, skonsultować z innymi mającymi większe doświadczenie Gminami i wprowadzać w życie jej zapisy. Kto ma to zrobić skoro przyjmuje się do Urzędu Gminy przypadkowe, nie mające o gospodarce komunalnej zielonego pojęcia osoby, powierza się im odpowiedzialne, niejednokrotnie kierownicze stanowiska.

Ustawodawca w oparciu o restrykcyjne Unijne wymogi ustala dopuszczalny do składowania poziom odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w następujący sposób:
1. do 31 grudnia 2010 roku nie więcej niż 75% wagowo całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji
2. do 31 grudnia 2013 roku do nie więcej niż 50%
3. do 31 grudnia 2020 roku do nie więcej niż 30%, w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w roku 1995

Wytwarzane rzeczywiste ilości odpadów biodegradowalnych w Gminie Lesko w stosunku do 1995 roku stale rosną i to w zastraszającym tempie. Przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele, a znakomita większość to nieporadność i niefrasobliwość Urzędników. Restrykcje w postaci kar za taki stan rzeczy będą dotkliwe i oczywiście obciążą mieszkańców Gminy. Na to pozwolić nie można. Co zatem należy zrobić?

Po pierwsze w końcu należy zastanowić się nad związkiem ościennych Gmin i wybudowaniem wspólnymi siłami spalarni śmieci. Ktoś powiedział „tylko w grupie jest siła”.

Po drugie wprowadzić zbiórkę odpadów segregowanych u źródła, poprzez zakup i dystrybucję worków o różnych kolorach przeznaczonych na zbieranie /plastiku, szkła, makulatury, puszek aluminiowych/.

Po trzecie zagęścić tzw. gniazda na odpady segregowane, dotychczasowe zagęszczenie jest o wiele za małe, więc mieszkańcy muszą je wkładać do kontenerów.

Po czwarte należy wprowadzić rozwiązania w zakresie przydomowych kompostowników na odpady biodegradowalne.

Po piąte wprowadzić /wznowić z udoskonaleniem/ zbiórkę odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych.

Bardzo istotne jest wprowadzenie systemu szerokiej informacji dla mieszkańców Gminy dotyczące gospodarki odpadami oraz możliwości racjonalnej gospodarki odpadami w celu zmniejszenia ich masy a co za tym idzie zmniejszania kosztów związanych z pozbywaniem się odpadów. Każdy musi zrozumieć, że bez pełnego zaangażowania się w gospodarkę odpadami sama Gmina nic nie wskóra. Ludzie są mądrzy tylko należy mówić im prawdę, prawdę i tylko prawdę.
Skoro o tej prawdzie to w tym miejscu należy przytoczyć art. 5 z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach:

Właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku poprzez:
1. Wyposażenie nieruchomości w urządzenia służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywanie tych urządzeń w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym;
2. Przyłączanie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych;
3. Zbieranie powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie
4. gromadzenie nieczystości ciekłych w zbiornikach bezodpływowych;
5. pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi;
6. uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruch pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości; właściciel nieruchomości nie jest obowiązany do uprzątnięcia chodnika, na którym jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych;

O tych obowiązkach należy mieszkańcom otwarcie powiedzieć, a nie chować głowę w piasek żeby przypadkiem się nie narazić i utracić głos w wyborach. Należy równocześnie powiedzieć, że obowiązkiem Gminy jest stworzenie odpowiednich warunków niezbędnych do utrzymania czystości i porządku w gminie. Władze gminy wykreślają natomiast z projektu oczyszczalni ścieków wyposażenie w samochód asenizacyjny / środki unijne sfinansowałyby ten zakup /. Był ktoś bardzo mądry i zrezygnował w imię czego pytamy mieszkańcy Gminy. To tak Gmina dba o utrzymanie porządku i czystości!!! Jak długo będzie eksploatowany samochód zmora pamiętający czasy Gierka? Kto pozwala, na dalszą eksploatację wraku.
Inne gminy jak choćby Cisna i Baligród potrafiły zdobyć środki na zakup nowego sprzętu. Tylko władze Leska miłują spuściznę z czasów PRL-u. Już ponad 30 lat temu po Lesku rano jeździły samochody wyposażone w myjki i zamiatarki, a teraz jest Pani Gosia i Pan Julek z miotełką i kubełkiem na kółkach. Hej władcy czy Wam nie wstyd ?

Usługi związane z pochówkiem
Wszystkie powyższe sprawy dotyczyły żyjących, a tu okazuje się, że w Lesku to i umrzeć się nie da. Cmentarz od lat nie posiada gospodarza jakim jest zapewne grabarz. Brak inwentaryzacji geodezyjnej cmentarza wprowadza jeden wielki bałagan i powoduje dużo zamieszania i sporów pomiędzy mieszkańcami Leska. Rodzina zmarłego musi nabiegać się co niemiara żeby załatwić wszystkie formalności związane z pochówkiem. LPK wystawia kwitek za miejsce na cmentarzu, Gmina pobiera opłatę z dowodem której należy wrócić do LPK, ktoś inny przewozi trumnę, ktoś inny niesie chorągwie, ktoś inny kopie grób, ktoś inny buduje grobowiec, jeden wielki galimatias, a rodzina zrozpaczona ma kłopot jak w tym wszystkim się połapać. Sprawa dopiero trudna jak rodzina od lat nie mieszka już w Lesku.

Wstyd powiedzieć miasto Powiatowe Lesko nie ma przedsiębiorstwa pogrzebowego. Opłat za miejsce na cmentarzu nikt nie ewidencjonuje, a to przecież pieniądze na utrzymanie cmentarza. Należałoby w końcu wykonać przyzwoite ogrodzenia naszego cmentarza. Takiego dziadostwa to już w Polsce nie zobaczymy, tylko w Lesku.
Prosimy o merytoryczną dyskusję i cenne rady tych, którym zależy na normalności w sprawach poruszonych w tym artykule.

Henryk Gocek